betransparent.be: transparantie, in het voordeel van de patiënt
Ontstaan als zelfregulering
De industrie en de gezondheidszorgbeoefenaars hechten veel belang aan transparantie, inclusief voor wat betreft hun eigen relaties. Deze relaties zijn reeds strikt geregeld door wetgeving en deontologische codes van de koepelverenigingen. Als belangrijke stap naar een sterkere transparantie, heeft de industrie in nauwe samenwerking met verschillende verenigingen van gezondheidszorgbeoefenaars en –instellingen in 2015 een gemeenschappelijk centraal en openbaar transparantieplatform ontwikkeld.
Het platform betransparent.be is een nieuw en belangrijk initiatief van zelfregulering vanuit de gezondheidszorgsector. Het heeft tot doel de transparantie in de relaties tussen industrie en de gezondheidszorgbeoefenaars en –instellingen te bevorderen. betransparent.be brengt immers de vergoedingen tussen de industrie en de gezondheidszorgbeoefenaars en –instellingen op een bevattelijke wijze in kaart, in het voordeel van de patiënt.
De bedrijven die bij het platform zijn aangesloten, maakten in 2015 en 2016 dan ook op vrijwillige basis de premies en voordelen die ze verrichtten ten voordele van een gezondheidszorgbeoefenaar of –instelling openbaar op dit platform.
Uitgegroeid tot een wettelijke plicht
Als belangrijke stap naar een nog grotere transparantie, kreeg de transparantieplicht op initiatief van de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block, een wettelijke verankering in de Belgische Sunshine Act.
Deze wettelijke transparantieplicht legt farmaceutische en medische hulpmiddelen bedrijven, zowel Belgische als buitenlandse, op om premies en voordelen die zij vanaf 1 januari 2017 rechtstreeks of onrechtstreeks toekennen aan gezondheidszorgbeoefenaars, organisaties in de gezondheidszorgsector of patiëntenverenigingen, te documenteren en jaarlijks openbaar te maken op het platform betransparent.be.
Op deze manier kan u onder andere nagaan welke financiële transacties er hebben plaatsgevonden tussen uw beroepsbeoefenaar of gezondheidszorginstelling en de bedrijven. De eerste publicatie op basis van de Sunshine Act zal gebeuren in juni 2018 voor de premies en voordelen die in 2017 werden verricht.
Het spreekt voor zich dat een goede relatie tussen bedrijven en uw gezondheidszorgbeoefenaar en –instelling cruciaal is:
- Deze relatie leidt tot wederzijdse informatie-uitwisseling, die het ontwikkelen van levensreddende en levenskwaliteit verbeterende geneesmiddelen en medische hulpmiddelen mogelijk maakt en stimuleert.
- Het is belangrijk dat uw gezondheidszorgbeoefenaar geïnformeerd blijft over de huidige en nieuwe geneesmiddelen of medische hulpmiddelen om u als patiënt steeds de beste zorgen en behandeling te kunnen garanderen. De bedrijven vervullen hierbij een wezenlijke rol.
- Gezondheidszorgbeoefenaars bezorgen op hun beurt belangrijke informatie aan de bedrijven door hun real life praktijkervaring met geneesmiddelen of medische hulpmiddelen te delen.
De integriteit en onafhankelijkheid van gezondheidszorgbeoefenaars staat centraal
Hoe cruciaal deze samenwerking ook is, deze mag uiteraard de onafhankelijkheid van uw gezondheidszorgbeoefenaar of -instelling niet aantasten. Om deze onafhankelijkheid te waarborgen en naar buiten toe uit te dragen, namen de bedrijven oorspronkelijk het initiatief om hun relaties met gezondheidszorgbeoefenaars en –instellingen transparant te maken.
De integriteit van de beslissing van uw gezondheidszorgbeoefenaar om een specifieke therapie bij u op te starten, te stoppen of verder te zetten is één van de pijlers van ons gezondheidszorgsysteem. De jongste jaren is er sprake van een toenemende belangstelling bij het publiek voor de aard van de relaties van de farmaceutische en medische hulpmiddelen sector met gezondheidszorgactoren: de samenleving vraagt om meer transparantie en wil bevestiging dat deze relaties geen ongunstige invloed hebben op therapeutische beslissingen en dat de beweegreden van een gezondheidszorgbeoefenaar om een geneesmiddel of medisch hulpmiddel voor te schrijven of aan te bevelen uitsluitend gebaseerd is op klinische gegevens en erop gericht is de best mogelijke behandeling voor de patiënt te verzekeren.
Openbaarmaking van premies en voordelen
Premies en voordelen
Wat wordt er nominatief op betransparent.be openbaar gemaakt?
- Toegekende honoraria, betaling en terugbetaling van kosten voor diensten en consultancy aan gezondheidszorgbeoefenaars, organisaties in de gezondheidszorgsector of patiëntenverenigingen.
- Bijdragen in de kosten voor de organisatie van of deelname aan wetenschappelijke manifestaties (inschrijvings-, verblijfs- en reiskosten, sponsoringcontracten) toegekend aan gezondheidszorgbeoefenaars, organisaties in de gezondheidszorgsector of patiëntenverenigingen.
- Schenkingen en toelagen die de gezondheidszorg ondersteunen toegekend aan organisaties in de gezondheidszorgsector.
- Financiële of andere bijdragen toegekend aan patiëntenverenigingen.
Omdat dit een wettelijke verplichting is, is er geen toestemming nodig van de betrokken gezondheidszorgbeoefenaars om hun gegevens openbaar te maken. Wel dienen ze voorafgaandelijk geïnformeerd te worden door de bedrijven over de verwerking van hun gegevens.
Wat wordt er geaggregeerd op betransparent.be openbaar gemaakt?
Op geaggregeerd niveau, dus zonder vermelding van de identiteit van de betrokken gezondheidszorgbeoefenaar of organisatie in de gezondheidszorgsector en zonder verdere details, worden de premies en voordelen toegekend in het kader van wetenschappelijk onderzoek openbaar gemaakt. Het gaat onder meer om premies en voordelen toegekend in het kader van klinische studies.
Samenvatting
Wanneer en hoelang?
Premies en voordelen worden telkens openbaar gemaakt eind juni volgend op het kalenderjaar waarin ze werden toegekend.
De eerste openbaarmakingen gebeurden op vrijwillige basis:
- Voor premies en voordelen toegekend in 2015 (openbaarmaking 2016), betreft het enkel de bedrijven dit toen lid waren van pharma.be.
- Voor premies en voordelen toegekend in 2016 (openbaarmaking in 2017), betreft het enkel de bedrijven lid van pharma.be, beMedTech of FeBelGen.
De Sunshine Act is voor de eerste keer van toepassing op de premies en voordelen toegekend in het kalenderjaar 2017. Eind juni 2018 worden deze openbaar gemaakt op betransparent.be. Bij wijze van uitzondering, wordt er een evenwel bijkomende termijn toegekend voor premies en voordelen gerelateerd aan geneesmiddelen voor diergeneeskundig gebruik. Deze zullen pas vanaf 1 januari 2018 onderworpen zijn aan de Sunshine Act, met als gevolg een eerste publicatie in juni 2019.
De openbaargemaakte gegevens blijven drie jaar publiek raadpleegbaar in het transparantieregister. Daarna worden ze eruit verwijderd.
Misschien vindt u een bepaalde gezondheidszorgbeoefenaar of –instelling niet terug op dit platform. Dit kan dit verschillende redenen hebben:
- de persoon/organisatie in kwestie heeft geen premies of voordelen ontvangen vanwege de farmaceutische of medische hulpmiddelen industrie,
- de persoon/organisatie in kwestie heeft wel premies of voordelen ontvangen vanwege de farmaceutische of medische hulpmiddelen industrie maar van een andere aard dan deze die op deze website nominatief worden bekendgemaakt (vb. in het kader van wetenschappelijk onderzoek waar er geen nominatieve publicatie is).
Uit de afwezigheid van de naam van een gezondheidsbeoefenaar op dit platform kan u alleszins niet zomaar afleiden dat deze zich niet permanent zou bijscholen. De betalingen van deelnames aan wetenschappelijke manifestaties worden weliswaar vaak (mits naleving van strenge wettelijke en deontologische regels) gesponsord door de industrie, maar zeker niet altijd. Gezondheidszorgbeoefenaars kunnen zich vanzelfsprekend ook op eigen kosten bijscholen.
